Edisi 235 Khutbah Jum’at Basa Jawa : Ngisi Kamardikan

NGISI KAMARDIKAN

Ustadz Sumedi, S. Pd., MA

 

Khutbah I

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِيْنُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُوْرِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ. أَشْهَدُ أَنَّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ

 اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى نَبِيِّنَا وَرَسُوْلِنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى ا للهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً كَثِيراً وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَتَسَاءَلُونَ بِهِ وَالأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيباً

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا ، يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا

أَمَّا بَعْدُ

Jama’ah Jum’at Rahimakumullah

Sampun kathah nikmat Allah ingkang kita tampi ngantos titi wekdal punika  ingkang kedah kita syukuri. Nikmat panjang yuswa, sehat, sempat, kuat saha sanes-sanesipun. Ngantos kita mboten saget milang menapa ingkang sampun kita tampi.

وَاِنْ تَعُدُّوْا نِعْمَةَ اللّٰهِ لَا تُحْصُوْهَا

Artosipun: “Menawa sira bakal ngetung nikmat Allah, temen sira datan bisa ngetung nikmat iku.” (QS. An-Nahl: 18).

Kanthi makaten kita kedah sadar kanthi salebetipun manah bilih sedaya punika kedah kita syukuri.

Shalawat saha salam mugi tansah konjuk dhumateng junjungan kita Nabi Muhammad SAW, sedaya kulawarga, sedaya shahabat ngantos umatipun ingkang tansah mituhu ngantos akhir zaman samangkih.

Ingkang salajengipun kawula pinangka khatib mboten katalumpen ngemutaken supados kita tansah mbudidaya mangun lan ndandosi ketaqwaan kita dhumateng Allah SWT, kanthi sakleres-leresipun taqwa. Awit namung kanthi taqwa ingkang sakyektosipun, kita saget istiqomah cecepengan agaminipun Allah, saha niti priksa menapa ingkang sampun kita tindakaken kagem ngadhepi dinten akhir benjang, sahingga kita badhe pikantuk katentreman gesang fiidunya ilaa al akhirah.

Jama’ah Jum’at Rahimakumullah

Kamardikan punika satunggaling nikmat saking Allah ﷻ ingkang mboten saged dipunbandingaken. Wonten kathah bangsa ing donya ingkang taksih gumeter jiwane amargi taksih mboten saged angsal kamardikan, mila bangsa kita mesthi kagungan kewajiban ageng kanggé nyukuri.

Syukur punika mboten namung kanthi lisan maos alhamdulillāh, nanging langkung tebih saking punika: dipun wujudaken ing tumindak nyata, kanthi migunakaken kamardikan kanggé ngedegaken kesaenan, kaprigelan, lan pambangunan.

  1. Ngisi Kamardikan kanthi Syukur

وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ

Temen menawa sira padha syukur, mesthi Ingsun bakal nambahaké nikmat dhumateng sira, nanging yen sira padha kufur, temen siksaningsun iku banget banget abote.”

Wonten ayat punika, Gusti Allah paring pemut bilih syukur punika sumber tambahing nikmat. Yen bangsa menika tansah syukur, tansah migunakaken kamardikan kanthi sae, Allah mesthi badhé paring tambah kamulyan lan kasantosan.

Nanging menawi bangsa menika kufur, kamardikan dipun-ginakaken kanggé maksiat, mesthi azab Allah saged tumama ing saben panggesanganipun.

  1. Ngisi Kamardikan kanthi Keadilan

Ing panggesangan masyarakat, kamardikan saged dados risak bilih mboten wonten keadilan. Keadilan punika pondhasi kanggé ngadeging negari ingkang adil makmur, saha dados tuntunan agung ing syari’at Islam. Allah ﷻ maringi dhawuh supados tiyang mukmin tansah tegak dados saksi kanthi adil, sanadyan tumrap musuhipun piyambak.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا ۚ اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى

He wong-wong kang padha iman, padha jumenenga kanggo Allah dadi wong kang negesaké adil, lan padha dadi saksi kanthi adil. Aja nganti sengitmu dhumateng sawijining kaum ndadèkaké sira ora adil. Padha adila, amarga adil iku luwih cedhak dhumateng takwa.” (QS. Al-Māidah: 8)

Ayat punika maringi piweling bilih adil punika dhasar ketakwaan. Bangsa ingkang sampun merdeka mboten saged nglestarèkaken kamardikanipun menawi mboten adil, amargi keadilan punika pangayomaning rakyat lan panyengkuyunging kamakmuran.

  1. Ngisi Kamardikan kanthi Amar Ma’ruf Nahi Munkar

Bangsa ingkang sampun angsal kamardikan kedah ngisi kanthi dakwah, kanthi ngedegaken kasaean saha nyegah panyimpangan. Tugas punika mboten namung gegayutan kaliyan agama, nanging ugi minangka amanat bangsa supados kabudayan lan tatanan sosial tansah lumampah ing margi ingkang luhur.

كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ

Sira iku umat kang paling apik kang dilairaké kanggo manungsa, padha dhawuh dhumateng kabecikan, lan nyegah saka piala, sarta padha iman dhumateng Allah.”

Mila, bangsa merdeka punika bangsa ingkang kagungan semangat amar ma’ruf nahi munkar: ndidik generasi, nglestarekaken tata krama, nyegah kemungkaran lan tindak piawon. Kanthi punika, kamardikan dados berkah lan mboten owah dados laknat.

  1. Ngisi Kamardikan kanthi Kerja lan Produktivitas

Kamardikan tanpa karya namung dados slogan. Islam maringi piwulang supados tiyang tansah makarya, migunani tumrap sesami, lan nyiptakaken kesaenan kang nyata. Kanthi makarya, bangsa saged majeng, rakyatipun saged makmur, lan generasi saged ngraosaken kamulyanipun kamardikan.

قَالَ رَسُولُ اللهِ ﷺ:
خَيْرُ النَّاسِ أَنْفَعُهُمْ لِلنَّاسِ

Rasulullah ﷺ paring sabda: “Sabecik-becike manusia iku kang paling manpangati tumrap manungsa.” (HR. Aḥmad)

Piwulangipun Kanjeng Nabi punika maringi tandha bilih nilai kamardikan saged kaukur saking sepinten agenging manfaat ingkang saget kita paringaken dhumateng sesami. Bangsa punika agung, menawi warga-warganipun migunani lan dados pepadang tumrap sanesipun.

  1. Ngisi Kamardikan kanthi Persatuan

Kamardikan mboten saged lestari menawi bangsa pecah belah. Persatuan punika syarat utama nglestantunaken bangsa lan negari. Allah ﷻ maringi pemut supados umat tansah nyepeng tali agami lan ampun ngantos pedhot.

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا

Lan padha gegondhelano kabèh sira ing tali (agama) Allah, lan aja padha crah.” (QS. Āli ‘Imrān: 103)

Mila, bangsa merdeka kedah njaga persatuan, nyawiji, lan rukun antar warga. Menawi saben golongan mung mentingaken dhiri pribadi, mesthi bangsa punika ringkih lan gampil kaserang mengsah. Nanging menawi tansah guyub rukun, kamardikan punika mesthi awet sarta paring rahmat tumrap sedaya rakyat.

Jamaah shalat Jumat ingkang bagya mulya

Mekaten khutbah ingkang saget kawula aturaken kanthi pangajab saget dados pitutur ingkang manfaat saha nasehat ingkang minulya tumrap khatib pribadi saha jamaah sedayanipun.

بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِي القُرْآنِ العَظِيْمِ وَنَفَعَنِي وَإِيَّاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ الْآيَاتِ وَالذِّكْرِ الحَكِيْمِ وَتَقَبَّلَ مِنِّي وَمِنْكُمْ تِلاوَتَهُ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيْعُ العَلِيْمُ وَاسْتَغْفِرُ اللهَ العَظِيْمَ لِيْ وَلَكُمْ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْم

 

Khutbah II

الْحَمْدُ الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا ، وأَشْهَدُ أنْ لا إلَهَ إلا اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، وأشهدُ أنَّ مُحَمَّدًا عبْدُه ورَسُولُه.

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلا تَمُوتُنَّ إِلا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ أَمَّا بَعْدُ؛

فَقَالَ اللَّهُ تَعَالَى :  وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى

إِنَّ اللهَ وَمَلاَئِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلَى النَّبِيِّ، يَا أَيُّهاَ الَّذِيْنَ ءَامَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا.

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيْمَ، إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ.

اَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمَاتِ، وَالْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنَاتِ اْلأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَاْلأَمْوَاتِ، إِنَّكَ سَمِيْعٌ قَرِيْبٌ مُجِيْبُ الدّعَوَاتِ.

رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلإِخَوَانِنَا الَّذِيْنَ سَبَقُوْنَا بِالإِيْمَانِ وَلاَ تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلاًّ لِلَّذِيْنَ آمَنُواْ رَبَّنَا إِنَّكّ رَؤُوْفٌ رَّحِيْمٌ. اَللَّهُمَّ افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنْتَ خَيْرُ الْفَاتِحِيْنَ.

رَبَّنَا ظَلَمْنَا اَنْفُسَنَا وَاِنْ لَّمْ تَغْفِرْ لَـنَا وَتَرْحَمْنَا لَـنَكُوْنَنَّ مِنَ الْخٰسِرِيْنَ

رَبَّنَا هَبْ لَـنَا  مِنْ اَزْوَاجِنَا وَذُرِّيّٰتِنَا قُرَّةَ اَعْيُنٍ وَّاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِيْنَ اِمَامًا

رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ.

رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَاما

رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.

 سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ. عِبَادَاللهِ! إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِاْلعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَإِيْتآءِ ذِي اْلقُرْبىَ وَيَنْهَى عَنِ اْلفَحْشآءِ وَاْلمُنْكَرِ وَاْلبَغْي يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ وَاذْكُرُوا اللهَ اْلعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوْهُ عَلىَ نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَلَذِكْرُ اللهِ أَكْبَرُ أَقِيْمُوا الصَّلَاة

 

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*